Toon items op tag: Estate Planning

De heer X. en mevrouw Y. huwden in het jaar 1969. Dit huwelijk bracht 4 kinderen voort. ln 1992 kwam het tot een feitelijke scheiding tussen de heer X. en mevrouw Y. N.a.v. een beschikking van de vrederechter, houdende dringende en voorlopige maatregelen, werd mevrouw Y. gemachtigd om in de gezinswoning te blijven wonen. De heer X. werd tevens veroordeeld tot de maandelijkse betaling van onderhoudsgeld en de betaling van de studiekosten van de kinderen. Hangende de echtscheidingsprocedure werd de heer X. veroordeeld om m.b.t. de gezinswoning naast de grondbelasting en de brandverzekering ook de hypothecaire schuld te betalen. De echtscheiding tussen de heer X. en mevrouw Y. werd finaal uitgesproken door het hof van beroep te Antwerpen bij arrest van 29 september 1998. Tijdens de echtscheidingsprocedure nam de heer X. de door hem betaalde alimentatievergoedingen, studiekosten, aflossingen voor de hypothecaire lening, premies voor de brandverzekering, onroerende voorheffing m.b.t. de gezinswoning en de monetaire waarde van de terbeschikkingstelling van de gezinswoning in aftrek.

Met het zomerakkoord en de eerder ingevoerde nieuwe regels inzake de vorming van gestort kapitaal werd het holdingregime aanzienlijk gewijzigd. Men zou zich daarbij de vraag kunnen stellen of het voor de KMO-aandeelhouder nog wel zinvol is om zijn aandelen in zijn vennootschap in te brengen in een holding. Daar waar de impact van de in het kader van het zomerakkoord vastgestelde nieuwe regels inzake kapitaalverminderingen mogelijk eerder beperkt zal zijn voor KMO-vennootschappen, die maximaal gebruik hebben gemaakt van de interne vereffening en de liquidatiereserve, is dit niet het geval voor de situatie waarin geopteerd wordt voor de oprichting van een holdingvennootschap. De impact van deze regels op het holdingregime wordt daarenboven nog verstrekt door de nieuwe regels inzake gestort kapitaal. Bij de oprichting van een holding dient men aldus verder te kijken dan enkel de maatregelen die inzetten op de versterking van het holdingregime (zoals 100% DBI-aftrek, etc). Het totaalplaatje is weinig consequent. Hierna volgt een overzicht.

Het Vlaams Parlement keurde op zes december jl. het ontwerpdecreet houdende wijzigingen aan de Vlaamse Codex Fiscaliteit met een ruime meerderheid goed. We lichten in het bijzonder de relevante wijzigingen toe voor de erfbelasting, meer bepaald de finale verrekenbedingen, keuzebedingen en verblijvingsbedingen onder last en de schattingsprocedure bij de aangifte van nalatenschap.

Het verrekenbeding heeft veel van zijn fiscaal belang verloren, althans in Vlaanderen niet: de Vlaamse Regering heeft een voorstel van decreet daartoe neergelegd bij het Vlaamse Parlement, dat inmiddels goedgekeurd werd: het decreet van 8 december 2017. Toch blijft het interessant het arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 27 juni 2017 te lezen omwille van de problematiek die daarin aan de orde kwam. Met name: hoe dient het verrekenbeding in de aangifte te worden opgenomen, en meer in het algemeen: hoe moeten precies de schulden worden vermeld?

Amandine is afgestudeerd aan de Universiteit van Luik (ULiège) waar ze een Master in de Rechten behaalde (3e Bachelor aan de Universiteit van Gent - Ugent). Ze behaalde ook een Master in Economie en Management aan de Management School HEC Luik evenals gelijktijdig een Master in Fiscaal Recht (ULiege - HEC).

Amandine is lid van de Balie van Brussel sinds oktober 2015. Ze vervoegde Tiberghien in 2018 en focust zich op materie van personenbelasting, vennootschapsbeslasting en internationale estate planning.

Sinds september 2016 is Amandine assistent aan de Universiteit van Luik onder leiding van Professor Marc Bourgeois.

De “patrimoniumtaks” of “de taks tot vergoeding der successierechten”, zijnde de jaarlijkse belasting van 0,17 % verschuldigd op het geheel van de bezittingen van (internationale) verenigingen zonder winstoogmerk (vzw’s) en van private stichtingen, werd eind 2017 op twee punten aangepast. Ten eerste werd de methode tot waardering van de financiële instrumenten aangehouden door de private stichting gewijzigd. Ten tweede werd de drempel verhoogd voor het toepassen van het kwijtingstelsel voor “kleine” private stichtingen. Deze wijzigingen zijn reeds van toepassing op de aangifte en de betaling van de patrimoniumtaks 2018, beiden te gebeuren vóór 31 maart 2018.

Dat het nieuwe erfrecht gevolgen heeft voor familiale successieplanning, is ondertussen bekend. Maar dat de nieuwe regels ook een impact hebben op de goede doelen die worden bevoordeeld middels schenking of legaat, is minder gekend.

Enkele voorbeelden ter illustratie:

VB 1:  De heer Devos is getrouwd en heeft één dochter.  Na het overlijden van zijn broer, die de strijd verloor tegen kanker, schonk hij een portefeuille obligaties (met een waarde van 200.000 EUR) met voorbehoud van vruchtgebruik aan een stichting die onderzoek doet naar deze ziekte.  Bij zijn overlijden beschikt de heer Devos over een vermogen ter waarde van 400.000 EUR.

- Indien de heer Devos overlijdt vóór de inwerkingtreding van het nieuwe erfrecht (zijnde 1 september 2018), zal de stichting ingevolge zijn overlijden volle eigenaar worden van de geschonken portefeuille, die ten volle zal kunnen worden aangewend ter financiering van het onderzoek rond kanker.
- Indien de heer Devos overlijdt na 31 augustus 2018, zal zijn langstlevende echtgenote ingevolge het nieuwe erfrecht ingevoerde “voortgezet vruchtgebruik” ontvangen op de activa die werden geschonken aan het goede doel. De stichting zal bij het overlijden van de heer Devos dus niet vrij kunnen beschikken over de geschonken portefeuille. Aangezien de heer Devos ten tijde van de schenking gehuwd was, zal zijn langstlevende echtgenote recht hebben op het vruchtgebruik en dus de opbrengsten van de portefeuille. Beslissingen inzake herbelegging zal de stichting zo nodig samen moeten nemen met de langstlevende echtgenote. In principe pas bij haar overlijden komt haar vruchtgebruik  tot een einde en is de portefeuille volledig ter beschikking van het goede doel.
- Kan de samenloop met de langstlevende echtgenote worden vermeden?

Ja, dit voortgezet vruchtgebruik, kan door de heer Devos uitgesloten worden, ofwel in een erfovereenkomst (mits akkoord van zijn echtgenote), ofwel eenzijdig in zijn testament.

VB 2: De heer Luyckx laat bij zijn overlijden een echtgenote en kinderen na. In zijn testament legateert hij 40% van zijn nalatenschap aan een stichting en stipuleert hij dat zijn nalatenschap voor het overige volgens het wettelijk erfrecht aan zijn echtgenote en kinderen dient toe te komen.

- Indien de heer Luyckx overlijdt vóór 1 september 2018:
o Ontvangt de stichting 40% van zijn nalatenschap in volle eigendom;
o Ontvangt zijn echtgenote vruchtgebruik over de overige 60%, waarvan de blote eigendom toekomt aan zijn kinderen.

- Indien de heer Luyckx overlijdt vanaf 1 september 2018 ziet de verdeling er ons inziens als volgt uit:
o De stichting ontvangt 40% van zijn nalatenschap in blote eigendom;
o Zijn echtgenote ontvangt vruchtgebruik over 60%
o Zijn kinderen ontvangen 40% in volle eigendom en 20% in blote eigendom.

Het nieuwe erfrecht heeft, zoals blijkt uit bovenstaande voorbeelden, potentieel een grote impact op schenkingen en legaten aan vzw’s, private stichtingen en andere derden, die mogelijks geconfronteerd zullen worden met een (voortgezet) vruchtgebruik in hoofde van de langstlevende echtgenoot.

Mildering is wel dat het nieuwe erfrecht het beschikbaar deel (waarover de erflater vrij kan beschikken) theoretisch heeft verruimd. Waar dit deel slechts 1/4de van het vermogen bedroeg wanneer de erflater 3 of meer kinderen naliet, is dit nu in alle gevallen (ongeacht het aantal kinderen) gelijk aan de helft van het vermogen. Bijgevolg  is het deel dat vrij kan worden nagelaten aan een goed doel in theorie inmiddels groter geworden. Zoals hierboven uiteengezet, dient er wel rekening mee te worden gehouden dat het (voortgezet) vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot dit beschikbaar deel kan bezwaren.

Heeft u in het verleden geschonken aan een goed doel of bent u dat van plan? Heeft u een goed doel bij testament begunstigd?

Bent u zelf een caritatieve instelling en wenst u de impact van het nieuwe erfrecht op reeds ontvangen schenkingen na te gaan?

Indien u hieromtrent meer informatie wenst, kunt u contact opnemen met:
- Emilie Van Goidsenhoven - Senior Associate: emilie.vangoidsenhoven@tiberghien.com
- Dominique De Bie - Senior Associate: dominique.debie@tiberghien.com

Sinds de inwerkingtreding op 1 januari van het Waals decreet van 13 december 2017 houdende diverse fiscale wijzigingen[1], wordt het netto-aandeel van de gezinswoning dat de echtgenoot of de wettelijke samenwonende partner erft volledig vrijgesteld van successierechten in het Waalse Gewest.

Tijdens de Ministerraad van 2 maart jl. heeft de Vlaamse regering zijn principiële goedkeuring verleend aan het Voorontwerp van Decreet tot modernisering van de erfbelasting, aangepast aan het nieuwe erfrecht.¹ Vooropgesteld wordt om dit Decreet, net als het nieuwe erfrecht, in werking te laten treden op 1 september 2018. Het advies van onder meer de Raad van State wordt nog ingewonnen dus het blijft afwachten naar eventuele opmerkingen (bv. over de bevoegdheid van het Vlaamse Gewest) en hieraan gekoppeld eventuele latere aanpassingen.

Op 1 september werd de wet tot wijziging van het erfrecht gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Twaalf maanden later, op 1 september 2018, treedt het nieuwe erfrecht in werking. Vanaf dan zullen nieuwe rechtsiguren zoals ‘het wettelijk voortgezet vruchtgebruik’ (art. 858bis nieuw BW) en ‘de inbreng ten behoeve van een derde’ (art. 845, § 2 nieuw BW) concreet toepassing vinden. Maar ook nu reeds moet het nieuwe erfrecht ten gronde bestudeerd worden, niet in het minst omdat mogelijk al acties moeten worden ondernomen. Wordt bijvoorbeeld beslist om een verklaring voor een notaris af te leggen zodat de ‘oude’, thans nog geldende regels van toepassing blijven op alle reeds gedane schenkingen? En is het opportuun om nog voor 1 september 2018 te schenken onder de thans geldende regeling, dan wel te wachten tot ná 1 september 2018 op de nieuwe regelgeving?