Een zorgvolmacht is een document waarin u één of meerdere familieleden of vertrouwenspersonen de bevoegdheid geeft om uw vermogen te beheren wanneer u daar zelf niet meer toe in staat zou zijn (bijvoorbeeld in geval van dementie of coma). Zo vermijdt u de soms belastende tussenkomst en controle van een rechter.
De toegekende bevoegdheden kunnen heel ruim zijn, zoals de betaling van facturen, aan- of verkopen van roerende en onroerende goederen, … Zelfs een volmacht tot schenken kan worden voorzien, zodat een eventuele vermogensplanning verder doorgang kan vinden. Sinds kort kunnen ook persoonlijke aangelegenheden worden geregeld, denk aan de keuze voor een verblijf in een verzorgingstehuis of de uitoefening van patiëntenrechten.
Steeds meer Belgen zien hier dan ook het nut van in. De vraag is of een zorgvolmacht in deze vreemde tijden nog steeds kan verleden worden voor een notaris, en of er een alternatief is.
Opdat een zorgvolmacht kan worden opgesteld dient de lastgever zelf nog bekwaam te zijn. Men dient hier dus tijdig aan te denken.
Anderzijds dienen notarissen allerlei veiligheidsvoorschriften in acht te nemen in het kader van de bestrijding van het Coronavirus. Tot 20 april 2020 was het in principe enkel toegelaten akten te verlijden met een dringend karakter. Sinds 20 april 2020 kunnen evenwel ook akten zonder hoogdringend karakter worden verleden, mits naleving van strikte voorwaarden. Zo dient de fysieke aanwezigheid van partijen in principe zoveel als mogelijk te worden beperkt. Dit kan bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat indien er meerdere lasthebbers worden aangeduid, er bijvoorbeeld slechts één mag verschijnen. Dit hoeft niet problematisch te zijn: een lasthebber kan de volmacht immers ook later aanvaarden, zelfs impliciet door uitvoering te verlenen aan de zorgvolmacht. Enkel voor de volmacht tot uitoefening van de patiëntenrechten dient een document te worden opgesteld dat wordt ondertekend door lastgever én lasthebber. Desnoods kan daartoe een aparte, onderhandse overeenkomst worden opgesteld.
Ook het gebruik van volmachten wordt maximaal nagestreefd. In dit kader bepaalt een recente wet dat het sinds 4 mei 2020 mogelijk is om een authentieke zorgvolmacht elektronisch en op afstand te verlijden. Concreet zullen de partijen verschijnen voor de notaris via een videoconferentie. Zij moeten zich identificeren aan de hand van hun elektronische identiteitskaart of digitaal via hun itsme ID. Tijdens de videoconferentie kan men vragen stellen aan de notaris en geeft deze uitleg. Na de elektronische ondertekening door de partijen en door de notaris, is de zorgvolmacht in authentieke vorm verleden. Voor meer informatie over de elektronische authentieke (zorg)volmacht, verwijzen we naar onze specifieke bijdrage hierover, elders op onze website.
Alternatief is dat de zorgvolmacht in een onderhandse overeenkomst wordt vastgelegd, dus zonder tussenkomst van een notaris. De bevoegdheden zijn in dat geval wel beperkter. Zo kunnen bepaalde handelingen die betrekking hebben op onroerende goederen niet worden opgenomen, noch kan er een authentieke schenking worden voorzien. Een onderhandse zorgvolmacht dient bovendien nog steeds te worden geregistreerd in een daartoe voorzien register. Om die reden moet een onderhandse zorgvolmacht worden neergelegd op de griffie van het vredegerecht.