De Fiscalist
Tiberghien groeide op in Gent en zijn ambitie voor de toekomst was aanvankelijk net zoals zijn vader schilder te worden. Zijn moeder echter wenste hem een toekomst met meer houvast en stuurde haar zoon naar de Universiteit voor rechtenstudies. Daar voltooide hij zijn parcours rechten, notariaat en bestuurswetenschappen in 1939. Tijdens zijn studies kreeg Tiberghien o.a fiscale wetgeving voorgeschoteld. Fiscaal recht, zoals we dat nu kennen, bestond immers nog niet. Zijn interesse in fiscaliteit was, vooral door die gapende lacunes in een nog erg schuchter vakgebied, desondanks gewekt en hij nam zich voor om zich als advocaat-fiscalist te ontwikkelen. Een gedurfde, eigenzinnige positionering waar cliënten en juristen aanvankelijk terughoudend tegenover stonden.
Met de hulp van zijn toenmalige patroon Edmond Ronse echter kwam het in 1941 toch tot een eerste boek over oorlogsschade, want, oorlog of niet, mensen bleven kopen, verkopen, trouwen en belastingen betalen. Enkele jaren later staken de twee nogmaals de hoofden bij elkaar voor een tweede boek: ‘Handboek van de inkomstenbelasting’. Met dit boek creëerde Albert Tiberghien pas echt zijn platform voor lancering.
Albert Tiberghien stond bekend als een zeer ondernemend man en stichtte in 1939 zijn eigen kantoor voor fiscaal advies ‘Tiberghien & Co’. Doorheen de jaren zorgde hij ervoor dat de naam Tiberghien in de fiscale advocatuur onlosmakelijk en consequent verbonden bleef met kwaliteit, expertise en overgave. Zelf zei hij daarover het volgende: ‘Om een fiscalist te zijn moet je een tikkeltje maniakaal zijn. Alle goede stielen zijn hard. Je moet kwaliteit leveren, informatie bijhouden op alle fronten, voortdurend aan je cliëntenbestand werken. Je moet laten zien dat je theoretisch bent en veel publiceren.’ Een filosofie die bij wijze van spreken nog steeds de zuurstof vormt binnen de muren van de organisatie Tiberghien.
In 1941 werd hij tot hoogleraar fiscaal recht benoemd in de Sint-Aloysius Handelshogeschool in Brussel. In 1951 stond hij aan de wieg van het Nationaal Verbond van Belastingconsulenten, waarvan hij tot 1974 voorzitter was, en in 1958 van de Confédération Fiscale Européenne, waarvan hij twintig jaar lang voorzitter bleef. ,,Ik heb inderdaad veel mee opgericht'', zei hij daarover, ,,Niet moeilijk, want er was niets.'' Een van zijn grootste verwezenlijkingen is ongetwijfeld ook de oprichting van de Fiscale Hogeschool samen met Willy Maeckelbergh in Brussel in 1969 die dé kweekvijver werd van een hele generatie fiscalisten.
Tot slot hebben ook talloze andere publicaties bijgedragen tot zijn monumentale status in het vakgebied. Zo schreef hij in 1955 het ‘Handboek voor Fiscaal Recht’ (toen ook wel eens ‘de Tiberghien’ genoemd) waarvan de jaarlijkse publicatie nog steeds als een echte ‘bijbel’ voor fiscalisten wordt beschouwd. Daarnaast schreef hij om en bij de vierduizend artikels voor de Standaard in een vaste rubriek die tweemaal per week verscheen. Met zijn scherpe pen en zijn befaamd eigen laagje droge humor spaarde hij de fiscus, wetgeving en politiek in het algemeen vaak niet.
De Mens
In 1995 verklaarde A. Tiberghien in een artikel voor De Tijd dat hij zich zowel met zijn moeder, een rationele, no-nonsense vrouw, als met zijn vader, een romantische, gevoelige ziel, wist te identificeren. Twee eerder tegengestelde karakters die hij beide wist te harmoniseren tijdens zijn levenspad.
Als antwoord op de, van tijd tot tijd, droge en sterk omlijnde fiscaliteit zocht hij een vlucht in kunst, cultuur en muziek. ”Kunst was de alcohol die mij op de benen hield”, aldus Tiberghien. Hij was getalenteerd schilder, kon zowel een piano als een viool de baas en schreef ook graag over onderwerpen die in mindere mate met fiscaliteit verbonden waren.
Toen hij in 1990 vijfenzeventig werd, plaatste Albert Tiberghien een punt achter zijn actieve loopbaan en trok hij zich terug; afwisselend op zijn gerenoveerd kasteel in de Ardennen en in zijn huis in Florida. Zijn eerste liefde, kunst, kwam terug bovendrijven en kreeg de vrijheid zich ongehinderd te tonen.
In zijn luchthartige memoires ,,Tiberghien vertelt Tiberghien'', verschenen in 1991, noemt hij zichzelf een ,,clown triste''. ,,Ik heb nooit iets gedaan wat gemakkelijk was'', legde hij uit, ,,en ik heb om mij heen veel ongeluk gezien. Ik heb negen jaar in oorlogen geleefd, en nog eens negen jaar in economische depressies. Dat is achttien jaar. Eigenlijk voel ik me altijd triestig, en dat probeer ik wat te bedekken met een dun laagje humor.'' Albert Tiberghien overleed in 2001 op 86-jarige leeftijd.