Update: De nieuwe ‘btw-ketting’ – belangrijke wijzigingen vanaf 1 januari 2025!

Wat wijzigt er?

De hervorming van de btw-ketting beoogt de volgende veranderingen binnen het btw-landschap:

• Verlenging van de aangifte- én betalingstermijn voor kwartaalaangevers van de 20^e naar de 25^e dag van de maand volgend op het aangiftetijdvak.

• Afschaffing van de btw-rekening-courant en daarmee samenhangend de bijzondere rekeningen die worden opgemaakt bij niet (tijdige) indiening van de btw-aangifte of niet-betaling van btw-schulden.

• Invoering van de Provisierekening btw ter vervanging van de btw-rekening-courant. Dit beheersinstrument wordt enkel gebruikt voor btw-kredieten die niet onmiddellijk worden teruggevraagd. De belastingplichtige kan deze tegoeden via de provisierekening terugvragen of aanwenden voor de betaling van toekomstige btw-schulden. Tot 1 mei 2025 blijft de rekening-courant toegankelijk om tegoeden te raadplegen. Vanaf begin mei 2025 beheert de belastingplichtige zijn tegoeden via de provisierekening. De rekening-courant zal dan definitief ontoegankelijk zijn.

• Belastingplichtigen zullen de btw-schulden onder de hervormde btw-ketting ook via domiciliëring kunnen voldoen. Betaling via domiciliëring zal pas begin 2026 beschikbaar zijn.

• Ingevolge de nieuwe teruggaafprocedure kunnen belastingplichtigen via de btw-aangifte enkel nog teruggaaf vragen van het btw-krediet dat resulteert uit de betreffende periodieke btw-aangifte (rooster 72), en dit indien aan de voorwaarden wordt voldaan. Indien er geen teruggaaf wordt gevraagd of toegestaan, wordt het btw-krediet in principe ingeschreven op de Provisierekening btw. Dit op voorwaarde dat het tegoed minstens € 2,50 bedraagt en er geen redenen bestaan tot inhouding. Belangrijk hierbij is wel dat de btw-administratie eerst controles zal uitvoeren m.b.t. het btw-krediet dat zal worden ingeschreven. Voor alle periodieke aangiften die vóór 1 mei 2025 zijn ingediend, kan men nog steeds de terugbetaling van het btw-tegoed vragen zoals in het systeem van de rekening-courant door eenvoudigweg het vakje voor terugbetalingsverzoek in de aangifte aan te vinken. Tot 1 mei 2025 heeft men ook de mogelijkheid om op elk moment, ook buiten de aangifte om, de terugbetaling van het tegoed aan te vragen. Als de belastingplichtige deze terugbetaling niet aanvraagt, wordt vanaf begin mei 2025 het volledige tegoed op de rekening-courant overgeboekt naar de provisierekening. U kunt dan op elk moment de terugbetaling ervan aanvragen via MyMinfin. 

• De versnelde maandelijkse teruggaafprocedure wordt automatisch van toepassing voor alle maandaangevers (niet langer beperkt tot starters). Er dient dus niet langer een maandelijkse teruggaafvergunning te worden aangevraagd. De vergunning voor maandelijkse teruggave wordt vanaf 1 januari 2025 afgeschaft. 
  
  
• De terugbetaling van het btw-tegoed dat werd aangevraagd via de periodieke btw-aangifte gebeurt voor kwartaalaangevers ten laatste op het einde van de derde maand volgend op het aangiftetijdvak van de periodieke btw-aangifte. Voor maandaangevers wordt deze termijn vanaf 1 januari 2025 verkort tot de tweede maand volgend op het aangiftetijdvak van de periodieke btw-aangifte. Indien de belastingplichtige echter de terugbetaling van zijn btw-tegoed (van min. € 50) aanvraagt via de provisierekening, wordt het aangevraagde bedrag binnen de maand na dat verzoek terugbetaald (noteer evenwel dat voor de plaatsing van het tegoed op de Provisierekening, volgend op de indiening van de btw-aangifte, ook een termijn van 3 resp. 2 maanden volgend op het aangiftetijdvak geldt)

• Invoering van een vervangende btw-aangifte bij aanhoudende niet-indiening van de periodieke btw-aangiften. Deze btw-aangifte wordt automatisch opgesteld na een termijn van 3 maanden volgend op het aangiftetijdvak. De verschuldigde btw wordt gebaseerd op het hoogst verschuldigde btw-bedrag in rooster 71 van de btw-aangiften van de voorbije 12 maanden (met een minimum van € 2.100).
  
  
• Vanaf 1 januari 2025 worden de boetes aangepast. Bij niet-betaling of laattijdige betaling wordt een proportionele geldboete van respectievelijk 5%, 10% of 15% opgelegd, afhankelijk of de aangifte tijdig werd ingediend. Voor deze wijziging was dit 15%, maar enkel na aanmaning tot betaling door de btw-administratie. Bij niet-indiening of laattijdige indiening worden progressieve niet-proportionele geldboetes opgelegd, afhankelijk van het aantal eerdere overtredingen (€ 500 – 5.000 per aangifte). Wij vermoeden dat de btw-administratie na de wetswijziging dus strenger zal optreden, daar tot op heden het opleggen van een proportionele of niet-proportionele boete niet steeds gebeurde.
  
  
• De rekeningnummers voor de betaling van de btw zijn gewijzigd. Er zullen twee rekeningnummers gehanteerd worden:
  
  
  • één rekeningnummer zal dienen voor de gebruikelijke betaling van de verschuldigde btw
  • het andere rekeningnummer zal dienen van zodra de FOD Financiën een uitvoerbare titel heeft of wanneer er een specifieke btw-schuld moet worden betaald.
    
    

  De nieuwe rekeningnummers mogen pas vanaf 1 mei 2025 worden gebruikt. Tot die datum blijven de oude rekeningnummers van toepassing. Na 1 mei 2025 zullen betalingen die nog op de oude rekeningnummers worden gedaan, automatisch worden doorgestuurd naar het nieuwe juiste rekeningnummer.

• Een andere belangrijke procedurele wijziging betreft de invoering van een wettelijke antwoordtermijn, die voor btw op vandaag nog niet bestond, van één maand bij vragen om inlichtingen op vlak van btw, tenzij er wettige redenen kunnen worden voorgelegd. Deze termijn kan worden beperkt tot 10 dagen bij een teruggaafcontrole of indien de rechten van de Schatkist in het gedrang zijn.
  

• Correcties van materiële fouten (bv. niet-gerapporteerde factuur, onterechte btw-aftrek of een incorrecte herziening) in de btw-aangifte kunnen enkel nog gebeuren voor het einde de van aangiftetermijn (20^e of 25^e dag van de volgende maand) of in de eerstvolgende btw-aangifte nadat de fout wordt vastgesteld. Het is niet langer mogelijk om een btw-aangifte voor het verleden opnieuw in te dienen. Deze wijziging geldt voor aangiften en opgaves die ingediend moeten worden vanaf 1 januari 2025 (dus voor het eerst voor de btw-aangifte voor december of het 4^e kwartaal van 2024).

 Aandachtspunten

Het is momenteel nog onduidelijk hoe de implementatie van de voormelde maatregelen IT-matig zal verlopen vanaf 1 januari resp. 1 februari 2025. De belangrijkste wijzigingen in de praktijk zullen zich voordoen op vlak van de btw-teruggaafprocedure, via de btw-aangifte dan wel de Provisierekening btw:

• Om zeker te zijn dat de btw-tegoeden tijdig worden terugbetaald, is het aangewezen dat belastingplichtigen nog om teruggaaf verzoeken van het openstaand btw-tegoed volgens de huidige procedure in de btw-aangifte van de maanden november en december 2024 voor maandaangevers of de btw-aangifte van het laatste kwartaal van 2024 voor de kwartaalaangevers.

• Onder de nieuwe regels zal de btw-administratie ook bij het inschrijven van het btw-krediet op de Provisierekening btw een controle uitvoeren naar de geldigheid van het btw-krediet. In de toekomst kunnen dus zowel het verzoek om teruggaaf als de inschrijving op Provisierekening btw aanleiding geven tot een controle op vlak van btw.

Btw-belastingplichtigen zullen ook nauwgezet hun complianceverplichtingen moeten naleven. Zelfs wanneer een belastingplichtige slechts gehouden is tot het indienen van nihil-aangiftes, is de tijdige indiening van belang. Bij aanhoudende niet-indiening kan dit leiden tot een naheffing van € 2.100 btw per aangifte in geval van vervangende aangiftes en proportionele en niet-proportionele geldboetes.

Tot slot, stellen we vast dat ook de btw-procedure steeds formeler wordt vormgegeven en zo dichter aanleunt bij de procedure voor directe belastingen. Een uitstel/verlenging van de antwoordtermijn zal enkel nog mogelijk zijn indien er wettige redenen worden voorgelegd. Dit vereist aldus een strikte opvolging van de administratieve procedure op vlak van btw.

Het btw-team van Tiberghien assisteert u graag bij eventuele (praktische) vragen inzake de hervormde btw-ketting. 

Dit artikel werd met de laatste informatie bijgewerkt op 02/12/2024

Bronnen:

• Wet van 12 maart 2023 tot modernisering van de btw-ketting en van de inning van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen binnen de FOD Financiën, BS 23.03.2023
  
  
• Koninklijk besluit van 29 september 2024 tot wijziging van de koninklijke besluiten nrs. 1, 2, 4, 41, 44, 46, 48, 50 en 51 met betrekking tot de belasting over de toegevoegde waarde wat betreft de modernisering van de btw-ketting, BS 23.10.2024
  
  
• Bericht van de FOD Financien ‘De vernieuwde btw-ketting’ (versie van 22 november 2024)